Geschreven door De redactie van Meilleurtaux . Aangepast op 31 maart 2025.
Leestijd : 4 min

In 2023 hadden volgens het Observatorium voor het Krediet in België 265.651 kredietnemers minstens één krediet met betalingsachterstand. De overmatige schuldenlast van Belgische gezinnen leidt tot menselijke en financiële gevolgen. Ontdek de stappen die u moet ondernemen wanneer u zich in deze situatie bevindt.

Definitie van overmatige schuldenlast

Volgens de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers komt overmatige schuldenlast overeen met een onvermogen om aan de financiële verplichtingen te voldoen of om de aflossingstermijnen na te komen.

Gezinnen met overmatige schuldenlast in België

Volgens het Observatorium voor het Krediet in België is het aantal kredietnemers met betalingsachterstand gedaald sinds 2017. In 2023 waren de cijfers als volgt:

• 265.651 personen hadden minstens één krediet met betalingsachterstand.
• 25.817 personen hadden minstens één hypothecair krediet met betalingsachterstand.
• 129.966 personen hadden minstens één lening op afbetaling met betalingsachterstand.

Overmatige schuldenlast heeft meerdere gevolgen voor de kredietnemers:

• Psychologische gevolgen (isolement, depressie).
• Gezinsspanningen.
• Huisvestingsproblemen (onbetaalde huur, onvermogen om de woning te verwarmen).
• Onmogelijkheid om een krediet te verkrijgen.

Verlaag uw maandlasten

De rol van de Nationale Bank van België

De Nationale Bank van België (NBB) heeft als opdracht te waken over de financiële stabiliteit van het land en toezicht te houden op het financiële systeem. De Centrale voor Kredieten aan Particulieren (CKP) is een register van consumentenkredieten en hypothecaire kredieten die voor privédoeleinden zijn aangegaan. Ze registreert ook de betalingsachterstanden met betrekking tot deze kredieten, waardoor kredietnemers met wanbetalingen op een zwarte lijst terechtkomen. De CKP heeft als doel de overmatige schuldenlast van particulieren in België te bestrijden.

Stappen te ondernemen bij overmatige schuldenlast

In geval van overmatige schuldenlast heeft de wetgever een wet aangenomen over de collectieve schuldenregeling, de wet van 5 juli 1998. Het doel is om de financiële situatie van de schuldenaar te herstellen.

Samenstelling van het dossier voor overmatige schuldenlast

U moet een verzoekschrift indienen bij de griffie van de arbeidsrechtbank van uw woonplaats. Dit verzoekschrift moet de volgende elementen bevatten:

• Uw identiteit.
• De oorzaken van uw overmatige schuldenlast.
• De lijst van schuldeisers.
• Informatie over uw budget (inkomsten en lasten).
• Een raming van uw bezittingen.
• Lopende procedures voor uitstel van betaling.

De arbeidsrechtbank kiest een schuldbemiddelaar om uw dossier te bestuderen.

Verlaag uw maandlasten

De procedure voor de behandeling van overmatige schuldenlast

Buitengerechtelijke of minnelijke schuldbemiddeling richt zich tot natuurlijke personen in een situatie van overmatige schuldenlast in België. U richt zich tot een dienst voor schuldbemiddeling en hebt de vrije keuze van bemiddelaar.

De bemiddelaar kan een advocaat, een notaris, een gerechtsdeurwaarder, enz. zijn. Zijn/haar opdracht is te onderhandelen over een afbetalingsplan op basis van de financiële mogelijkheden van de gezinnen. Hiervoor neemt de bemiddelaar contact op met de schuldeisers om een spreiding van de schuld af te spreken.

Wanneer de kredietnemer aanhoudende financiële moeilijkheden ondervindt, kiest de arbeidsrechtbank een schuldbemiddelaar om uw dossier te bestuderen. Deze keer ontvangt de bemiddelaar de inkomsten van de kredietnemer op een geblokkeerde rekening. Hij/zij betaalt hem/haar een bedrag uit dat nodig is om in zijn/haar levensonderhoud te voorzien en gebruikt de rest van de middelen om de schuldeisers terug te betalen. In bepaalde situaties maakt gerechtelijke bemiddeling het mogelijk om een volledige of gedeeltelijke kwijtschelding van schulden te verkrijgen. De kredietnemer wordt geregistreerd in het bestand van de Nationale Bank van België. Deze registratie bij de NBB blijft behouden tot één jaar na de aanzuivering van de schuld.

Hoe overmatige schuldenlast vermijden?

Vermijd een situatie van overmatige schuldenlast en een registratie bij de NBB die u verhindert om nog een krediet te krijgen.

• Verzeker u er bij het aangaan van een krediet van dat u het kunt terugbetalen. Behoud voldoende leefgeld om al uw lasten te dragen.
• Voer een kredietsimulatie uit om de meest geschikte maandelijkse aflossing voor uw financiële situatie te bepalen.
• Wanneer u moeilijkheden ondervindt om uw leningen terug te betalen, breng dan onmiddellijk uw schuldeiser op de hoogte om een oplossing te vinden voor een gespreide afbetaling van uw schuld.

Verlaag uw maandlasten

Uw vragen over overmatige schuldenlast

Wat zijn de belangrijkste signalen die wijzen op een risico van overmatige schuldenlast?

Het risico op overmatige schuldenlast ontstaat wanneer u moeilijkheden begint te ondervinden om uw schulden te betalen. Uw inkomsten volstaan niet meer om uw facturen en maandelijkse kredietaflossingen te betalen.

Hoe definieert België overmatige schuldenlast bij particulieren?

In België wordt overmatige schuldenlast bij particulieren gedefinieerd als het onvermogen om aan financiële verplichtingen en aflossingstermijnen te voldoen.

Welke stappen moet u ondernemen om een dossier voor overmatige schuldenlast in te dienen in België?

Om een dossier voor overmatige schuldenlast in te dienen, stelt u een volledig dossier samen waarmee de bemiddelaar uw situatie kan bestuderen (inkomsten, lasten, aard van de schulden, redenen voor de overmatige schuldenlast, enz.). Afhankelijk van uw profiel, doet u een beroep op minnelijke of gerechtelijke bemiddeling.

Geschreven door
De redactie van Meilleurtaux